Takiego Gdańska nie znacie. Najbliższe spotkania Lokalnych Przewodników i Przewodniczek w dzielnicach Gdańska

Jak wygląda Nowy Port z lotu ptaka? Historia powstania Chełmu i Biskupia Górki, Oliwy. Tajemnice organów z kościoła św. Jana Bosko na Oruni. Murale artystów pochodzących z Niemiec na Zaspie w Dniu Wolnej Sztuki. Lokalni Przewodnicy i Przewodniczki zapraszają na wiosenne wykłady i specjalne spacery tematyczne, które są otwarte dla wszystkich osób interesujących się gdańskimi dzielnicami i lokalnymi historiami. 

Sprawdź harmonogram spotkań >>

Nowy Port z lotu ptaka i historie o życiu portowej dzielnicy

Nowy Port zmieniał się i rozrastał. Na miejscu zburzonych strzałami z Schlezwiga Holsteina budynków tuż po wojnie powstawały nowe. Podczas spotkania 18 kwietnia o godz. 17.30 archeolog Wojciech Samól,  na ponad 40 zdjęciach lotniczych pokaże, jak dzielnica w latach 1943-1996 wyglądała z lotu ptaka.

28 kwietnia o godz. 16.00 posłuchamy rozmowy o minionych czasach, gdy dzielnica tętniła portowym życiem. „Przy Placu Wolności znajduje się kantor, wywodzący się z epoki cinkciarzy. W tej okolicy niegdyś zbierali się handlarze walutą, kwitł nielegalny handel, spotykali się szmuglerzy oraz inne osoby, które chciały zarobić na obecności w Nowym Porcie zagranicznych marynarzy. W tym miejscu miał również swoją siedzibę lokal gastronomiczny Wiking, będący – obok gdyńskiego Maxima – jednym z najbardziej znanych klubów w PRL. Znajdowała się tutaj restauracja, wieczorami zaś działał klub nocny. Przyciągał rozmaitą klientelę, przede wszystkim zagranicznych marynarzy.” – czytamy w wydanym przez Dyrekcję Rozbudowy Miasta Gdańska i IKM przewodniku po Nowym Porcie. Więcej ciekawostek przedstawią mieszkańcy dzielnicy – Iwona Kwiatkowska i Jerzy Owczarski, dawni pracownicy Portu i Baltony.

Miejsce: Dom Sąsiedzki w Nowym Porcie, ul. Wyzwolenia 49.

Orunia. Tajemnice organów z kościoła św. Jana Bosko

Kościół na Oruni powstał już w I połowie XV wieku, kiedy to Krzyżacy wznieśli tu kaplicę. Pierwotnie był to kościół ewangelicki. Powstał w miejscu poprzedniej świątyni, spalonej w przez wycofujących się Francuzów, dzięki wsparciu finansowemu Fryderyka Wilhelma III (zakończenie budowy 1823 r). Historia organów jest bardzo zawiła. Wg. dokumentów historycznych, zostały zbudowane przez Johanna Hellwiga w 1611 roku. Instrument był co najmniej dwukrotnie poważnie uszkodzony: pierwszy raz podczas pożaru kościoła w 1636 roku i drugi przy wielkim wybuchu prochu w pobliskiej baszcie prochowej.

O tym, w jakim stanie znajdują się dzisiaj i kto ratował go ze zrujnowanego w czasie II Wojny Światowej kościoła opowie 23 kwietnia o godz. 18.00 dr hab. Andrzej Szadejko – adiunkt w Katedrze Muzyki Kościelnej Akademii Muzycznej w Gdańsku, gdzie wykłada grę na organach i realizację basso continuo. Przewodniczy pracom nad odbudową historycznych organów Mertena Friese w kościele oo. Franciszkanów p/w św. Trójcy w Gdańsku. Współpracuje z Biblioteką Gdańską PAN w opracowaniu nagrań i druków muzykaliów gdańskich.

Miejsce: Stacja Orunia GAK, ul. Gościnna 10.

Oliwa, dzielnic w której Lokalni Przewodnicy i Przewodniczki oprowadzają po raz pierwszy

Oliwa dołącza premierowo do dzielnic, w których oprowadzają Lokalni Przewodnicy i Przewodniczki. Otwarte wykłady i spacery zainauguruje  pierwszy z trzech wykładów historycznych prowadzonych przez Sławomira Ruta – absolwenta gedanistyki na Uniwersytecie Gdańskim, przewodnika trójmiejskiego, wykładowcę i egzaminatora.

Rozpoczniemy naszą historyczną wędrówkę po Oliwie od X wieku. Opowiem o lokacji i rozwoju opactwa oliwskiego, dziejach dzielnicy w czasach książąt gdańskich, pod panowaniem krzyżackim i wreszcie – o Oliwie w Królestwie Polskim. Pierwszy wykład zakończę na sekularyzacji opactwa oliwskiego w Królestwie Pruskim. Historia dzielnicy przedstawię na tle historii Gdańska i Polski, a wykład będzie ilustrowany zdjęciami zabytków, miejsc, postaci w Oliwie – zapowiada Sławomir Rut.

Pierwszy wykład już 23 kwietnia o godz. 18.00/

Miejsce: Oliwski Ratusz Kultury, ul. Opata Jacka Rybińskiego 25.

Wieś Chełm i Biskupia Górka

Początki Chełmu sięgają roku 1356, z części wsi Górka (obecnie Biskupia Górka) należącej do biskupów włocławskich wydzielono Nową Górkę, zwaną Stolzenberg – Wyniosła Góra. Nazwę spolszczono po 1949 roku na Chełm. W 1414 roku po zniszczeniu dworu biskupa na Starej Górce kolejny wzniesiono na Nowej Górce. Położony blisko fortyfikacji gdańskich Stolzenberg często ulegał zniszczeniom wojennym, m.in. w 1577 roku podczas oblężenia Gdańska przez wojska Stefana Batorego, który tam właśnie urządził kwaterę główną. W związku z ograniczeniem miejsca pod osadnictwo wzdłuż drogi prowadzącej na Chełm, obecnie ulica Stoczniowców, powstała część wioski zwanej Bischofsthal po raz pierwszy potwierdzonej w 1641 roku… O początkach Chełmu i Biskupiej Górki 24 kwietnia o godz. 18.00 opowie prof. dr hab. Klemens Bruski.

Miejsce: Gdańska Szkoła Wyższa, ul. Biskupia 24b.

Dzień Wolnej Sztuki na Zaspie. Szlakiem pięciu murali

Dzień Wolnej Sztuki pod hasłem „Das Mural” – otwiera sezon spacerów z lokalnymi przewodnikami i przewodniczkami w Kolekcji Malarstwa Monumentalnego na Zaspie. Autorami prac są artyści ze wszystkich zakątków świata, a wśród nich sporą grupę stanowią malarze z Niemiec.

Przyjdź na spacer 21 kwietnia o godz. 12.00 i dowiedz się jak niemieckie w prace w Kolekcji komentują rzeczywistość, jak wpisują się w skomplikowaną historycznie przestrzeń Zaspy oraz czy obroniłyby się na ścianach Berlina – zapowiada Jarek Orłowski, Lokalny Przewodnik po Zaspie.

Dzień Wolnej Sztuki to inicjatywa, w ramach której muzea i galerie pomagają swoim gościom skupić się na pięciu wybranych pracach ze swoich kolekcji.

Początek spaceru: Plama GAK, ul. Pilotów 11.

Organizator: Instytut Kultury Miejskiej, Miasto Gdańsk

Organizatorzy w dzielnicach: Stowarzyszenie Biskupia Górka, Stowarzyszenie Opowiadacze Historii Dolnego Miasta, Grupa Od Wyzwolenia do Wolności, Stacja Orunia GAK, Plama GAK, Fundacja Wspólnota Gdańska.

Partnerzy: Stowarzyszenie WAGA, Gdańska Szkoła Wyższa, CSW Łaźnia, Rada Dzielnicy Oliwa, Oliwski Ratusz Kultury, portal www.staraoliwa.pl.

Harmonogram wykładów: www.ikm.gda.pl/lokalniprzewodnicy.

Patroni medialni: Trójmiasto.pl, Poznaj Świat, iBedeker.pl, Radio Gdańsk