Cztery tomy poetyckie najnowszej serii Europejski Poeta Wolności ukazały się nakładem Instytutu Kultury Miejskiej. Już w grudniu można zapoznać się z poezją Zwiada Ratianiego (Gruzja), Darko Cvijeticia (Bośnia i Hercegowina), Balšy Brkovicia (Czarnogóra) i Jeana Portante’a (Luksemburg). Festiwal Europejski Poeta Wolności, podczas którego poeci i ich tłumacze zaprezentują wyjątkowe wydawnictwa, odbędzie się 19-22 marca 2020 roku w Gdańsku.
Głównym założeniem, ufundowanej przez Miasto Gdańsk, Nagrody Literackiej Europejski Poeta Wolności jest przybliżanie polskiemu czytelnikowi wspólnot, języków i literackich wizji świata z całej Europy. Tomy nominowanych poetów zgłaszane są przez wybitnych tłumaczy literatury, dzięki którym poznajemy nowych twórców i ich państwa, ale przede wszystkim nowe konteksty kulturowe europejskiej wspólnoty.
Jury, pracujące w składzie: Krzysztof Czyżewski – przewodniczący, Paweł Huelle, Zbigniew Mikołejko, Stanisław Rosiek, Anda Rottenberg, Beata Stasińska, Olga Tokarczuk oraz niegłosujący sekretarz jury Andrzej Jagodziński, wyłoniło ośmioro kandydatów i kandydatki do Nagrody w 2020 roku. Tomy czworga z nich już ukazały się nakładem Instytutu Kultury Miejskiej. Można je nabyć w siedzibie IKM przy Długim Targu 39/40 oraz on-line, kontaktując się mailowo: piotr.mielcarek@ikm.gda.pl.
„Tobie wolno”, Zwiad Ratiani. Z gruzińskiego przełożyła Magda Nowakowska
Wypróbowując na potrzeby wierszy różne wersje siebie, Ratiani rani bliskich i unicestwia swoje prywatne życie. Co dostaje w zamian? Świadomość, że w cierpieniu i umieraniu zawsze jesteśmy samotni oraz że poezja-kochanka, choć zaborcza, nie zdradza, a po śmierci pamięta o swoim poecie i przynosi na jego grób kwiaty, ilekroć sięgamy po jego tomik.
Zwiad Ratiani (ur. 1971) – gruziński poeta i tłumacz. W 2005 roku otrzymał najwyższą gruzińską literacką nagrodę SABA.
„Gęsia skóra”, Darko Cvijetić. Z bośniackiego przełożył Miłosz Waligórski
Cvijetić pisze o wojnie w byłej Jugosławii i towarzyszących jej bestialskich zbrodniach sucho, rzeczowo, bez emocji. Przypomina reportera wojennego, który w poetyckich kadrach utrwala dramaty konkretnych osób. To nie jest opowieść o zwaśnionych narodach, zagładzie wiosek, okupacji miast. To są ujęcia konkretnych twarzy, pojedynczych śmierci, za którymi nie stoi ideologia, lecz czysta chęć zabijania z całą jej demoniczną banalnością.
Darko Cvijetić (ur. 1968) – bośniacko-hercegowiński poeta, prozaik, reżyser, aktor i dramaturg. Pracuje jako reżyser i dramaturg w Teatrze Prijedor w Republice Serbskiej.
„Czarne boisko”, Balša Brković. Z czarnogórskiego przełożyła Agnieszka Schreier
Na czarnym boisku XX wieku grają ze sobą poeta i piłkarz, bo jeszcze tylko poezja i futbol – jak twierdzi Brković – nadają życiu sens. Obaj zawodnicy starają się strzelić w światło bramki. Światło to silnie przebija przez ciemne wiersze czarnogórskiego poety, który chcąc zakumplować się z diabłem, ląduje ostatecznie w objęciach miłości.
Balša Brković (ur. 1966) – czarnogórski poeta, prozaik i redaktor, zajmuje się krytyką teatralną, historią i ideologią anarchizmu. Tom „Czarne boisko” otrzymał w 2017 roku nagrodę im. Risto Ratkovicia za najlepszy tom poezji wydany w Serbii, Bośni i Hercegowinie, Chorwacji i Czarnogórze.
„Po trzęsieniu” Jean Portante. Z francuskiego przełożył Wawrzyniec Brzozowski
Wiersze Jeana Portante’a powstawały w Bibliotece Babel Jorgego Luisa Borgesa, gdzie wszystkie książki z przeszłości, współczesności i przyszłości wchodzą ze sobą w dialog. To poezja z jednej strony symboliczna, wizyjna i „natchniona”, lecz głównym jej paliwem jest sam język, etymologia i brzmienie słów, ich melodia, która dla poety często tożsama jest ze znaczeniem.
Jean Portante (ur. 1950) – luksemburski poeta, tłumacz, prozaik i dramatopisarz. Laureat nagród Prix Ruteboef, Prix Tony Bourg, Prix Servais (dwukrotnie), Louis Montalo, Batty Weber.
Nagroda Literacka Miasta Gdańska Europejski Poeta Wolności ma za zadanie wspierać i promować europejską poezję. W każdej edycji konkursu nominowani są poeci i autorzy z ośmiu europejskich państw. Nominacje do finału zgłaszają tłumacze, którzy jednocześnie proponują swoją wizję przekładu danego twórcy. Oprócz nagrodzonego poety, który otrzymuje 100 000 zł, wyróżniany jest także jego tłumacz nagrodą w wysokości 20 000 zł.
O nową, odświeżoną formułę programową Festiwalu Europejski Poeta Wolności, który towarzyszy Nagrodzie, zadba Rada programowa w składzie: Weronika Janeczko, Barbara Klicka i Tadeusz Dąbrowski. Na uczestników i uczestniczki wydarzenia czekają pasjonujące debaty, odkrywcze spotkania autorskie i wieczory czytania poezji w oryginale.
—
Międzynarodowy Festiwal Literatury Europejski Poeta Wolności 2020
Organizatorzy: Instytut Kultury Miejskiej, Miasto Gdańsk
Więcej o Nagrodzie: www.europejskipoetawolnosci.pl/o-nagrodzie/
www.europejskipoetawolnosci.pl
www.facebook.com/europejskipoetawolnosci
Dotychczasowi laureaci i laureatki:
2010 – Uładzimir Arłow (Białoruś),
2012 – Durs Grünbein (Niemcy)
2014 – Dorta Jagić (Chorwacja)
2016 – Ana Blandiana (Rumunia)
2018 – Linda Vilhjálmsdóttir (Islandia).
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.