Blogi w kulturze. Nowy raport Obserwatorium Kultury

W publikacji „Dwa zero czy zero? Blogi o tematyce kulturalnej a przemiany kultury uczestnictwa” znajdziemy, między innymi, analizę motywacji do pisania, opis charakterystyki i tematyki treści zamieszczanych na blogach kulturalnych oraz praktyczne rekomendacje dotyczące współpracy z blogerami. Raport wydany przez Obserwatorium Kultury działające przy Instytucie Kultury Miejskiej w Gdańsku dostępny jest na stronie: blogiwkulturze.ikm.gda.pl.

Jak blogi wpisują się kulturę uczestnictwa? Jaki jest ich potencjał w zakresie edukacji kulturalnej? W jaki sposób działalność i nawiązywanie kontaktów w sieci może przekładać się na budowanie społeczności i na podejmowanie aktywności poza Internetem? Między innymi nad tymi pytaniami zastanawiał się interdyscyplinarny zespół badawczy projektu „Dwa zero czy zero? Blogi o tematyce kulturalnej a przemiany kultury uczestnictwa”: dr Grzegorz D. Stunża (kierownik merytoryczny), dr Piotr Siuda, dr Radosław Bomba, dr hab Mirosław Filiciak, dr Krzysztof Stachura, Sławomir Czarnecki i Natalia Brylowska.

Poza charakterystyką blogosfery kulturalnej i przyjrzeniem się aktywności blogerów w kontekście kultury uczestnictwa, celem badaczy było także rozpoznanie możliwości współpracy instytucji kultury z blogerami kulturalnymi Było to jedyne, do tej pory, badanie jakościowe polskiej blogosfery kulturalnej. Na poddanych analizie blogach najczęściej pojawiającymi się treściami były recenzje, filmy, recenzje filmów, książki, recenzje książek, gry, wydarzenia, seriale aż po relacje i aktualności (na ostatnim miejscu). Blogi kulturalne często powstawały w opozycji do tzw. mainstreamowych mediów, gdzie, według autorów blogów, pisze się za rzadko lub za płytko o książkach, filmie, teatrze czy grach.

– Przyglądając się wybranym blogom kulturalnym, staraliśmy się zarysować zmiany, którym podlega blogowanie. A patrząc przez pryzmat określonego wycinka blogowania, jakim są blogi kulturalne, przyjrzeć się przemianom kultury i sposobom uczestnictwa w niej z wykorzystaniem specyficznych, medialnych kanałów komunikowania – mówi Grzegorz D. Stunża, kierownik merytoryczny projektu.

Zobacz raport „Dwa zero czy zero?”

Rekomendacje zawarte w „Dwa zero czy zero…” są cennymi wskazówkami zarówno dla osób z instytucji chcących budować relacje z blogerami, jak i dla szerszej grupy animatorów społeczno-kulturowych, zmagających się z wyzwaniem dotarcia ze swoimi działaniami do szerszej grupy odbiorców.

– Dla instytucji kultury, współpraca z blogerem czy blogerami stanowić może niepowtarzalną okazję dotarcia do bardzo specyficznej grupy odbiorców, oczekujących określonego rodzaju informacji, aktywności i komunikacji – mówi Marta Klimowicz, dr socjologii, badaczka i specjalistka e-marketingu

– W wypadku blogów kulturalnych istotne wydaje się poszukiwanie nie tylko odpowiedzi na pytania o siłę oddziaływania mierzoną w odniesieniu do innych mediów, czy też o skuteczne konkurowanie z telewizyjnymi programami o gotowaniu. Ważne jest także – albo: przede wszystkim – ich miejsce wśród instytucji społecznych wpływających na kształt obiegów kultury. (…) Czy blogi stały się parainstytucjami kultury, skoro od kilku lat badania dostrzegają postępującą deinstytucjonalizację praktyk kulturalnych i spadek oddziaływania instytucji tradycyjnych? Jak wygląda to dzisiaj i jak widzą to autorki i autorzy blogów? W uzyskaniu przynajmniej fragmentarycznych odpowiedzi na te pytania pomaga raport „Dwa zero czy zero? Blogi kulturalne a kultura uczestnictwa” – czytamy w komentarzu Mirosława Filiciaka z Uniwersytetu SWPS.

Nad współpracą blogerów i instytucji kultury zastanawia się Artur Jabłoński, autor jednego z komentarzy do badania: – Blogosfera jest obecnie jednym z najgorętszych tematów w marketingu. Należy jednak postawić sobie następujące pytanie: czy z punktu widzenia instytucji kultury współpraca z blogerami jest po pierwsze możliwa, a po drugie opłacalna?

W nawiązaniu do raportu z badań Obserwatorium Kultury przygotuje księgę dobrych praktyk współpracy instytucji kultury z blogerami i blogerkami kulturalnymi.

Raport „Dwa zero czy zero. Blogi o tematyce kulturalnej a przemiany kultury uczestnictwa” dostępny jest na stronie blogiwkulturze.ikm.gda.pl. Publikacja stanowi raport końcowy projektu współfinansowanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu “Obserwatorium Kultury”.

Zespół badawczy

dr Grzegorz D. Stunża – wykładowca, badacz, trener i autor materiałów edukacyjnych. Adiunkt w Pracowni Edukacji Medialnej w Instytucie Pedagogiki Uniwersytetu Gdańskiego. Koordynator projektu badawczego „2.0 czy 0? Blogi o tematyce kulturalnej a przemiany kultury uczestnictwa”. Prowadzi blog edukatormedialny.pl. Stypendysta Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z zakresu edukacji i animacji kulturalnej (2013). Pracował m.in. przy projektach badawczych z cyklu „Dzieci sieci”. Współpracuje z Instytutem Kultury Miejskiej, Fundacją 5Medium i Fundacją Nowoczesna Polska.
dr Piotr Siuda – zainteresowany socjologią kultury, społecznymi aspektami internetu, jak również nowymi formami uczestnictwa w kulturze. Adiunkt w Katedrze Socjologii Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy oraz wykładowca na kierunku Humanistyka drugiej generacji tej uczelni. Kierownik Studiów Podyplomowych „Marketing internetowy i e-biznes” działających na bydgoskim Uniwersytecie. Sekretarz Polskiego Towarzystwa Socjologicznego Oddział w Toruniu, a także członek The Association of Internet Researchers. Autor książek Religia a Internet (2010), Kultury prosumpcji (2012) oraz Japonizacja (2014); publikował w wielu prestiżowych periodykach naukowych (między innymi w „European Journal of Cultural Studies”, „Studia Socjologiczne”, „Kultura i Społeczeństwo”, „Kultura i Edukacja”). Koordynator szeregu projektów badawczych, w tym zadań Dzieci sieci i Dzieci sieci 2.0. Jest autorem blogu: piotrsiuda.pl. Można go także znaleźć na stronie piotrsiuda.com, albo do niego napisać na adres: piotr.siuda@gmail.com.

dr Krzysztof Stachura – socjolog i badacz społeczny. Adiunkt w Instytucie Filozofii, Socjologii i Dziennikarstwa UG. Prezes Fundacji Ośrodek Badań i Analiz Społecznych. Odbył staże naukowo-dydaktyczne na uniwersytetach w Brukseli, Hamburgu i Atenach. Członek Sekcji Socjologii Komunikacji, Wiedzy i Kultury Międzynarodowego Towarzystwa Socjologicznego. Autor licznych analiz i ekspertyz w obszarze socjologii kultury, antropologii nowych technologii i diagnozowania środowisk lokalnych.

dr Radosław Bomba – badacz, nauczyciel akademicki, animator kultury cyfrowej. Absolwent kulturoznawstwa i socjologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej oraz studiów podyplomowych Ochrona własności intelektualnej (2014). Od 2006 roku pracuje w Instytucie Kulturoznawstwa Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, gdzie po obronie pracy doktorskiej (2012) pełni funkcję adiunkta. Ekspert Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w zakresie edukacji medialnej. Zainteresowany wizualizacją wiedzy, humanistyką cyfrową, analityką kulturową, antropologicznymi aspektami gier komputerowych, ludologią, cyberkulturą, kulturą cyfrową, nowymi mediami oraz ich wpływem na przeobrażenia społeczno –kulturowe.

dr hab. Mirosław Filiciak – prof. Uniwersytetu SWPS – kulturoznawca, kierownik Katedry Medioznawstwa i Centrum Badań nad Kulturą Popularną Uniwersytetu SWPS, redaktor kwartalnika Kultura Popularna. Zajmuje się wpływem mediów cyfrowych na uczestnictwo w kulturze. Bada internet i gry komputerowe. Współautor raportów badawczych „Korzystanie z mediów a podziały społeczne. Kompetencje medialne Polaków w ujęciu relacyjnym” i „Tajni kulturalni. Obiegi kultury perspektywy sieciowych węzłów wymiany treści” oraz monografii „Media, wersja beta”.

Sławomir Czarnecki – menedżer kultury, filozof. W Instytucie Kultury Miejskiej koordynuje programy Obserwatorium Kultury i Medialab. Odpowiada również za strategię public relations instytutu. Współautor raportu „Poszerzenie pola kultury. Diagnoza potencjału sektora kultury w Gdańsku”. Prowadzi zajęcia z social media w kulturze dla studentów zarządzania instytucjami artystycznymi Uniwersytetu Gdańskiego. Wcześniej był m.in. szefem marketingu w Teatrze Wybrzeże i zajmował się obsługą public relations kandydatury Gdańska do tytułu Europejskiej Stolicy Kultury 2016. Autor bloga Widownia, gdzie pisze głównie o polityce kulturalnej, relacjach kultury wysokiej i popularnej oraz nowych mediach w kulturze.

Natalia Brylowska – absolwentka porównawczych studiów cywilizacji oraz zarządzania kulturą na Uniwersytecie Jagiellońskim. Przygotowuje rozprawę doktorską dotyczącą ścieżek kariery młodych artystów wizualnych w Polsce oraz pracuje w Obserwatorium Kultury przy Instytucie Kultury Miejskiej w Gdańsku.