Ratownicy wspólnot lokalnych, naprawiacze świata i pracownicy kultury – debata przed NieKongresem Animatorów i Animatorek Kultury 

Jeszcze przed NieKongresem Animatorów i Animatorek Kultury, który w czerwcu odbędzie się w Gdańsku, zapraszamy do udziału w debacie o współczesnej tożsamości animacji kultury w Polsce. Spotkamy się na trzech rozmowach online w maju, aby później powiązać poruszone wątki w warsztatach podczas NieKongresu. Zachęcamy do rejestracji! 

W ramach debaty zapraszamy w maju do udziały w trzech rozmowach online: 

17.05, godz. 16.00-18.00 – Instytucje animacji kultury i publiczne polityki kulturalne wobec animacji kultury  

Wprowadzenie do dyskusji: Paweł Kamiński – dyrektor Ośrodka Postaw Twórczych Zamek, menedżer i animator kultury z kilkunastoletnim doświadczeniem w zarządzaniu instytucjami kultury. Ekspert w dziedzinie funkcjonowania instytucji kultury, autor książki Samorządowa instytucja kultury. Instrukcja obsługi 

23.05, godz. 16.00-18.00 – Kompetencje animatorów kultury i szkoły animacji  

Wprowadzenie do dyskusji: Beata Cyboran – teoretyczka i praktyczka animacji kultury związana z Instytutem Sztuki i Designu UP w Krakowie, autorka wielu publikacji naukowych z zakresu animacji społeczno-kulturalnej, w tym monografii Animacja w systemie zależności instytucjonalnych. Uwarunkowania rozwoju animacji społeczno-kulturalnej na tle polskiej polityki kulturalnej po 1989 roku 

31.05, godz. 16.00-18.00 – Animacja kultury w praktykach i działaniach lokalnych    

Wprowadzenie do dyskusji: Jacek Gralczyk – trener i animator na stałe związany ze stowarzyszeniem Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL, uczestnik ogólnopolskich i międzynarodowych projektów naukowych i edukacyjnych z zakresu aktywizowania społeczności lokalnych oraz rozwijania partycypacji społecznej i publicznej 

Zapraszamy do rejestracji: Microsoft Forms.  (https://forms.office.com/pages/responsepage.aspx?id=jcxPBgTNf0eX7DU_3CioJ-BfTHHVGUxNic3MAl1bfXVURTY5MlpLSllMM0RHNFExSENMTkYyVVBGVS4u)

Osoby chętne otrzymają link do udziału za pośrednictwem programu ZOOM. 

Kontynuacją podjętych debat będą warsztaty w gronie uczestników NieKongresu, podczas których będziemy starali się powiązać wątki z rozmów online we wspólną całość. Celem warsztatów będzie stworzenie Mapy Animacji Kultury – przewodnika po wątkach animacji, które są istotne dla rozwoju działalności animacyjnej. Do udziału w warsztatach będzie można zapisać w punkcie informacyjnym NieKongresu. Całość debaty zostanie podsumowana i udostępniona na stronie NieKongresu.                   

Weź udział, jeśli chcesz spróbować znaleźć odpowiedzi na pytania: 

Czy animacja kultury w Polsce to luźna federacja środowisk, odmiennych tożsamości i praktyk kulturowo-społecznych czy też “plemię” świadome wspólnych cech i mające poczucie jedności. Co łączy “etatową” animację kultury realizowaną w murach instytucji kultury z prekarną lub pro bono aktywnością realizowaną w ramach różnorodnych zrzeszeń, bractw i koalicji? Co łączy ludzi operujących językiem sztuki/ twórczości z ludźmi organizującymi społeczności wokół wszelkich możliwych spraw takich jak stan lasów, inicjatywy sąsiedzkie, ochrona tradycji lokalnych, obywatelskie rebelie przeciw władzy… Czy rozmowa o tożsamości animacji kultury wzbudza w nas dzisiaj dreszcz emocji, kiedy zastanawiamy się nad naszą praktyką kulturową – jej znaczeniem, przeszłością i przyszłością? Czy są nowi adepci i adeptki, dla których korzenie i idee tej dyscypliny mają znaczenie, czy ktoś jeszcze zgłębia je i twórczo redefiniuje we współczesnych działaniach kulturowych? Czy ktoś dziś słucha pokolenia animatorów i animatorek, którzy tworzyli podstawy animacji kultury w Polsce?  

Może animacja kultury wiąże się przede wszystkim z profesjonalnym zawodem dotyczącym organizacji społeczności lokalnej z wykorzystaniem narzędzi kultury i sztuki. Może animacja kultury polega na stymulacji i wspieraniu obywateli, instytucji oraz organizacji w tworzeniu przedsięwzięć artystycznych i kulturalnych, a związany z tym zawód będzie miał swoje konkretne ramy kwalifikacyjne. Takie działania będą możliwe do zdefiniowania jako specyficzna usługa publiczna w obszarze kultury realizowana z domu kultury czy też z centrum usług społecznych. Idąc dalej będzie możliwe podejmowanie się inicjatyw pracowniczych, opracowanie zdefiniowanej ścieżki kształcenia, nadawanie uprawnień zawodowych czy też ustawowe umocowanie animacji kultury obok tematu twórców zawodowych, muzeów, instytucji artystycznych czy bibliotek. 

Może jednak animacja kultury to sfera wolności, dowolności i kreatywności, interdyscyplinarny obszar kompetencji i idei, w którym spotykają się wszyscy na równych prawach: pracownicy społeczni, aktywiści lokalni, pracownicy instytucji kultury, edukatorzy, twórcy i artyści. Zawsze wtedy, kiedy istnieje potrzeba współ-działania osób i grup, kiedy trzeba “pobudzić” lub ożywić aktywność kulturową jednostek, grup oraz środowisk społecznych. Takie pole aktywności kulturowej będzie zatem obszarem dialogu i negocjacji, będzie to łącznik tego co twórcze i kulturowe, lokalne i obywatelskie. Idąc dalej to po prostu interdyscyplinarne projekty i przedsięwzięcia na styku świata sztuki i kultury, świata obywatelskiej wspólnoty, aktywności lokalnej i integracji społecznej.  

Można też szukać inspiracji we współczesnym świecie, pełnym wyzwań. W świecie postpandemicznym i świecie zwiększonego dystansu społecznego. W świecie kryzysu klimatycznego i poszukiwań nowego modelu zrównoważonego życia. W świecie polaryzacji politycznej, rozrostu populizmu i faszyzmu, głębokich podziałów społecznych. W świecie bliskiej wojny i nasilenia migracji międzykulturowych. W świecie starzejących się społeczeństw europejskich. Może animacja kultury jest działalnością wprost złączoną z kwestią kryzysów, światem marginesów i granic, budowaniem pomostów, kreacją alternatywnych i progresywnych zmian społecznych, sztuką innowacji społecznych. A może to tylko “chciejstwo” i miraż, jako że animacja jest po prostu odpowiedzią na potrzeby ludzi związane ze spotykaniem się, celebrowaniem lokalnej kultury, odkrywaniem lokalnego dziedzictwa i tradycji? Czy lokalny “dom kultury” to miejsce wrzenia społecznego czy petryfikacji lokalności? Czy animatorzy są skazani na marginalizację jako środowisko bez właściwości czy przeciwnie, tworzą siłę społeczną dzięki swojemu umiejscowieniu w centrum lokalnych zdarzeń i relacji społecznych?  

Jakie są nasze wspólne instytucje? Gdzie się spotykamy? Czy mamy nasze centra kompetencji i organizacje rzecznicze? Kto nas reprezentuje? Jaki mamy wizerunek i do czego jesteśmy potrzebni? Z jakimi innymi środowiskami wspieramy się wzajemnie?  

Jeśli udałoby się rozpisać te atomizujące nasze środowisko pytania na Mapę Animacji Kultury, na której zaznaczone były punkty styczne, kluczowe węzły, obszary wspólne i rozłączne moglibyśmy lepiej współdziałać, realizować działania rzecznicze, budować wspólne ścieżki rozwoju kompetencji.    

Działanie realizowane w ramach NieKongresu Animatorów i Animatorek Kultury w Gdańsku przez Fundację RC, Instytut Kultury Miejskiej i Zrzeszenie Animatorów i Animatorek Kultury Forum Kraków. Wydarzenie koordynują: Dorota Sentkowska i Piotr Knaś.