„Walka o dom. Wspomnienia syryjskiej architektki” pomorska premiera książki w cyklu Rozmowy o stanie świata

Czy urbanistyka i architektura mogą wywołać wojnę albo jej zapobiec? Jak odbudować zrujnowane miasto? Jak uleczyć społeczeństwo? „Walka o dom” Marwy Al-Sabouni została uznana przez „The Guardian” za jedną z najlepszych książek o architekturze 2016 roku. W grudniu 2023 roku ukazała się w tłumaczeniu na język polski wspólnym wydawnictwem Centrum Architektury i Instytutu Kultury Miejskiej. 18 stycznia o godz. 18.00 na temat książki porozmawiają w IKM politolożka i arabistka Patrycja Sasnal, wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego i współzałożyciel Grupy Granica Karol Wilczyński, fotoreporter Maciej Moskwa i urbanista Łukasz Pancewicz. Prowadzenie: Dagny Kurdwanowska, wstęp wolny. 

W 2011 roku wybucha w Syrii wojna domowa. Młoda architektka Marwa Al-Sabouni wraz z mężem i dziećmi decyduje się pozostać w ogarniętym szczególnie brutalnymi walkami rodzinnym mieście Hims. Rodzina koczuje w cudem ocalałym z bombardowania domu, a architektka rysuje coraz bardziej zrujnowane miasto i pisze. Zastanawia się nad związkami między architekturą a polityką. Opisuje deprawację, w jaką popadła w jej kraju profesja architektoniczna i nauczanie architektury. Analizuje rolę, jaką odegrali architekci i urbaniści w wojnie domowej. Przekonuje, że można doprowadzić do pokoju przez odpowiednie planowanie miast i sposobów zamieszkiwania. Systematyzuje współczesną architekturę Bliskiego Wschodu, pisze o zaniedbywaniu lokalnego dziedzictwa, deprecjacji pojęcia piękna i utowarowieniu architektury.

Marwa Al-Sabouni stawia w Walce o dom niewygodne pytania i daje odważne odpowiedzi. Czy ktoś tego w ogóle słucha? Książka nie została opublikowana po arabsku – pierwsze wydanie wyszło w Londynie, w języku angielskim. Potem ukazały się tłumaczenia na języki francuski i włoski, teraz tłumaczenie Marcina Michalskiego na język polski.

O autorce:

Marwa Al-Sabouni (1981) to nagradzana architektka, pisarka i mówczyni (jej mowa na platformie TED o roli syryjskiej architektury w wybuchu brutalnej wojny domowej zebrała do dzisiaj ponad 1,1 miliona obejrzeń). Obroniła doktorat z architektury islamskiej, wykłada na Ralston College w USA. Mieszka w mieście Hims w Syrii, gdzie prowadzi prywatną pracownię architektoniczną i skąd nie wyprowadziła się nawet na czas bombardowań podczas wojny domowej. Jako projektantka pracuje m.in. nad koncepcjami odbudowy zniszczonego podczas wojny Himsu, szczególnie dzielnicy Baba Amr. Inspiruje się tradycyjną praktyką rozwoju wieloetnicznych miast i osiedli. Współtworzy pierwszy i jedyny portal internetowy informacyjny o architekturze w języku arabskim: www.arch-news.net.

„Walka o dom. Wspomnienia syryjskiej architektki”. Rozmowy o stanie świata, 18 stycznia, godz. 18.00. Instytut Kultury Miejskiej, ul. Targ Rakowy 11. 

Goście i gościnie spotkania

Patrycja Sasnal, politolożka i arabistka, ukończyła też filozofię. Pracuje w Polskim Instytucie Spraw Międzynarodowych i prowadzi Akademię Migracji w Kolegium Europejskim w Natolinie. Aktualnie jest wizytującą profesorką na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles. Jest także ekspertką Komitetu Doradczego Rady Praw Człowieka ONZ, członkinią rady European Council on Foreign Relations i eksperckiej komisji ds. migracji przy Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich. Zajmuje się polityką na Bliskim Wschodzie, radykalizacją, migracjami i filozofią polityki.

Karol Wilczyński, organizator społeczności, strateg komunikacji, wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego (migracje, islamofobia), nauczyciel etyki w SP im. M. Reja w Krakowie, współpracuje z Minority Rights Group wspierając mniejszościowe inicjatywy i organizacje sektora 3.0 w Polsce. Współtworzył takie inicjatywy jak Grupa Granica, sieć A World of Neighbours, Salam Lab. Autor wielu reportaży na temat sytuacji uchodźców i muzułmanów w Europie, Azji Pd.-Zach. oraz Afryce Północnej. Prowadzi warsztaty z zakresu edukacji medialnej oraz na temat islamu i procesów migracyjnych.

Maciej Moskwa, fotoreporter. Jest absolwentem Sopockich Szkół Fotografii i współzałożycielem kolektywu dokumentalnego Testigo. Od 2011 fotografował konflikt zbrojny w Syrii. Był też w Kurdystanie.

Łukasz Pancewicz, urbanista z kilkunastoma latami międzynarodowego doświadczenia w sektorze publicznym i prywatnym. Przed założeniem A2P2 architecture&planning pracował dla firm projektowo-konsultingowych w Polsce i Irlandii. W latach 2013-2016 był głównym projektantem Miejskiej Pracowni Urbanistycznej w Łodzi. Ekspert Krajowego Instytutu Polityki Przestrzennej i Mieszkalnictwa, pracował nad wdrożeniem pilotażowego programu rewitalizacji w Wałbrzychu i w Łodzi. W pracy zawodowej koncentruje się na łączeniu rewitalizacji z wdrażaniem metod partycypacyjnych. Od 2009 r. związany z Politechniką Gdańską i Uniwersytetem Gdańskim jako nauczyciel akademicki i autor publikacji naukowych. W pracy badawczej zajmował się problematyką dużych projektów urbanistycznych jako polityki miejskiej oraz rolą działań oddolnych oraz partycypacji w planowaniu. Przygotował dla OECD ocenę polityki przestrzennej Łodzi. Współpracował z czasopismami „Architektura-Murator”, „Architektura i Biznes”, „Przegląd Urbanistyczny”, „Nowy Obywatel” jako krytyk i autor. W latach 2011-2012 uczestniczył w rocznym stażu na Massachusetts Institute of Technology (MIT). Brał udział w pracach Kongresu Ruchów Miejskich oraz prowadził seminaria i wykłady o tematyce miejskiej. Członek TUP i ISOCARP.