Wystawa
Nasze postrzeganie sztuki, różnych modelów zachowań i cech wrodzonych, takich jak rasa czy płeć, uzależnione jest od środowiska, z którego się wywodzimy. Konsekwencją tego zawsze jest nierówność. Artystki Miljana Babić (Chorwacja) i Ida Hansson (Szwecja) opracowały własną metodę badania różnic w sposobach, w jakie społeczności postrzegają sztukę – metoda ta polegała na prowadzeniu długoterminowego, ciągłego performansu zamiany miejsc. Celem przedsięwzięcia nie była próba imitowania się nawzajem, ale umieszczenia własnej osobowości w kontekście innej kultury, innego kraju i innego życia.
Badając w jaki sposób nowe otoczenie wpływa na nie i na ich pracę, artystki pozostawały sobą, nie ukrywając jednocześnie, że życie wewnątrz nowego środowiska to ich praca artystyczna. Chociaż społeczności zaangażowane w projekt były świadome, że jest to sytuacja tymczasowa, która służy konkretnemu celowi, to jednak same artystki nie mogły przecież uniknąć życia, jak nikt z nas nie może, niezależnie od zawodu, który wykonuje.
W pracy artystycznej – która w pewien sposób zawsze związana jest z wytwarzaniem znaczenia – życie jako takie wypełnione jest szeregiem przetworzonych znaczeń. W tym przypadku, życiowe wątki jednej artystki zostały splecione z wątkami z życia drugiej.
Różne systemy wartości wyraźnie kształtują sztukę należącą do danego systemu. Tych wartości uczymy się na zasadzie przypadku, półświadomie, jak to się dzieje z nauką języka we wczesnym dzieciństwie – ale to właśnie te wartości wpływają na nasze doświadczenia. Są jak przyrząd, za pomocą którego postrzegamy sztukę, ale którego konstrukcji nie rozumiemy albo nawet nie zauważamy.
Kluczowymi zasadami sztuki są te, które definiują związek pomiędzy artystą, jego dziełem i publicznością. Jednak w tej pracy powyższe zasady ulegają rozbiciu, gdyż ani artystki, ani publiczność nie są w stanie nakreślić granicy performansu. Co jest sztuką, co jest życiem?
Performans Babić i Hansson ignoruje definicję i w sensie artystycznym formatuje go tylko konwencja prezentacji w formie wystawy. Nasz wgląd w życie/sztukę artystek uzależniony jest od tego w jaki sposób zdecydują się one zorganizować wystawę – w tym przypadku poprzez prezentację dokumentów.
To podejście otwiera wiele pytań o sztukę współczesną i sztukę, która jest nierozerwalna z osobą artysty (tak w tym, jak i w wielu innych przypadkach). Kluczowym pytaniem jest jak oddzielić życie publiczne od prywatnego, osobiste od zawodowego. Czy to w ogóle możliwe?
Współczesne życie coraz bardziej zatraca granice między życiem prywatnym a zawodowym, co sprawia, że zaczynamy się zastanawiać, czy można je w ogóle rozdzielić. Zostaliśmy skolonizowani przez ekonomię, pogrążeni w systemie, który nieprzerwanie coś produkuje, który zmusza nas, by wszystkie aspekty życia podporządkować pracy. Cokolwiek w życiu robimy, jest to – niemal na pewno – praca. Nasze życie towarzyskie to również praca. Te mgnienia rzeczywistości, w których jesteśmy wolni od pracy są bardzo rzadkie i właśnie dlatego tak cenne.
Zaprezentowana dokumentacja przebiegu performansu daje możliwość odczytania różnic w relacjach międzyludzkich. Na przykład scena jedzenia obiadu z przyjaciółmi uwidacznia te różnice i odkrywa związek między odmiennymi kulturami i obcokrajowcami, szczególnie poprzez język. W tych momentach cała konstrukcja naszego życia społecznego ujawnia się w wielu wątkach, które możemy interpretować odpowiednio do własnego doświadczenia.
Na status społeczny artysty wpływ mają takie czynniki jak dziedzina uprawianej sztuki, preferowana tematyka, miejsce pracy, sposób jej prezentacji itd. Jednak postulat kategoryzacji różnic między pracami artystycznymi jest powszechny, przynajmniej w Europie. Co za tym idzie, oczekuje się od artystów, by stosowali się do wyuczonych wartości, a jednocześnie by te wartości łamali w procesie pracy twórczej. Widać to również w naszym życiu społecznym, ale w odróżnieniu od pracy artystycznej, która za każdym razem redefiniuje związek między tym, co zastane i tym, co inne, praca o odmiennym charakterze odbywa się w ramach raz nakreślonych definicji. Performans Idy i Miljany na równi wykorzystuje praktyki wynikające z używania z góry założonych definicji, co redefiniuje to, co zastane i to, co odmienne poprzez artystyczny zabieg zamiany miejsc. Rzeczywistość pozostaje niezmienna, choć zredefiniowanie podmiotu działań sprawia, że nie jest już taka sama.
Put Yourself In My Place wykorzystuje prostą metodę, by ukazać skomplikowane związki między jednostką i grupą oraz by obnażyć sposoby, za pomocą których podporządkujemy swoje potrzeby oczekiwaniom społecznym. Sama wystawa, która zawiera sceny z przysposobionego życia, jest rozbitym obrazem ludzkiego sposobu socjalizacji – za każdym razem inaczej skadrowanym i otwartym na interpretacje odpowiadające naszym własnym doświadczeniom.
Artystki realizujące projekt:
Milijana Babić (Rijeka, Chorwacja) – artystka wizualna, której prace często poruszają się w obszarze sztuki żywej. Punktem wyjścia dla jej twórczości jest jej własna sytuacja jako kobiety i artystki, które bada w relacji do bezpośredniego otoczenia.
Babić studiowała sztukę w Durbanie (RPA) oraz w Lublanie (Słowenia). Od lat współtworzy festiwal City of Women w Lublanie. Od 2007 r. współpracuje z Akademią Sztuk Pięknych w Rijece. Jest członkinią rijeckiego kolektywu artystów skupionego wokół przestrzeni wystawienniczej Delta 5.
Ida Hansson (Umeå, Szwecja) – artystka wizualna w sposób szczególny zainteresowana sztuką performans i wideo. Jej twórczość ogniskuje się wokół pytań o tożsamość, płeć i standardy normalności, które bada, budując liczne alter ego oraz poprzez odgrywanie ról.
Hansson studiowała sztukę w Trondheim (Norwegia) i Umeå (Szwecja). Jest członkinią kolektywu artystów skupionego wokół niezależnej galerii Verkligheten w Umeå oraz współtwórczynią organizowanego przez galerię festiwalu Survival Kit. Jako kuratorka i wykładowczyni współpracuje z instytucjami w Norwegii i Szwecji.
Produkcja: Drugo more, Intercult
English version
Put yourself in my place
Exhibition
Depending on our social background, we attribute different values to artworks, but also to different behavior patterns and to biological traits such as race, or sex. The consequence of this is always, inequality. Milijana Babić and Ida Hansson are two artists who developed their own methodologies for understanding differences in how society approaches art, through a specific long term continuous performance of swapping lives. By entering the life of the other, they did not play some kind of imitation game, but brought their own personalities into a different context.
They have remained same persons examining how this new environment affected both them, and their work. By doing so, they did not hide the fact that their life inside a new community was their artwork. They made communities involved in the project aware of the fact that this is a temporary situation with a particular purpose, yet they could not avoid life as none of us can avoid it regardless of the type of work we are doing.
In artistic work, which is on a certain level always related to the production of meaning, life itself becomes full of manufactured meanings. Life threads of one artist, in this case, became interwoven with the life threads of another artist.
Different value systems unequivocally shape the art belonging to that system. These values are learned by chance, half consciously, as one would learn to speak language, but they entirely influence our experiences. It’s like an apparatus through which we understand art, but whose design we cannot understand, or even notice.
Key art standards are those that define the relationship between the performer, the work presented, and the audience. In this work, however, those standards are completely decomposed, and neither artists nor the audience can tell the boundaries to this performance. Which is art, and which is life?
This artwork defies definition, and is only formatted in artistic sense through a conventional exhibition presentation. Depending on how artists decide to organize the exhibited elements, i.e. documents in this case, we gain insight into their lives/art.
This opens up many questions about contemporary art and artwork that is inseparable from the artist (in this case, as in many other cases). The key question here is how to separate public from private life, and personal from business affairs. Can they be separated at all?
Contemporary life loses difference between how and when we handle our personal and business affairs, which makes us wonder if they can be separated at all. We are in entirety colonized by the economy, immersed into a system that constantly produces something, which forces us to adjust all aspects of our life according to production of work. Whatever we do in life is, almost unmistakably, work. How we socialize – is work. Those reality glitches that free us from our work are so rare, but precisely because of this, so precious.
It is possible to read differences in social relations through the presented documentation of this work. A scene of dinner with friends, for instance, makes these differences visible, and reveals relationship between different cultures and foreigners, especially through language. In such moments, the complete design of our social life is being reflected in myriad ways and we can interpret them according to our experiences.
The social status of an artist is influenced by his/her artistic field, his/her choice of themes, his/her place of work, his/her presentation etc. The demand to establish differences between each artwork under a single paradigm is, however, common to all artists, at least in Europe. Artists are thus expected to comply to a set of learned values, and at the same time to break these values while creating their artwork. This is also reflected in our social lives, but unlike artistic work which each time redefines the relationship between same and different, work in other fields of life functions within already set definitions of same and different. The work of Ida and Milijana at the same time uses predefined practices and redefines same and different, simply by artists swapping places. Everything is the same, but in redefining the subject that performs the action, everything is different.
Put Yourself In My Place uses a simple procedure to uncover complex relationships between an individual and group, and different ways of how we adjust our needs to social expectations. The exhibition itself, that includes scenes from surrogate lives, is a fragmented image of our sociability, framed differently each time and open to interpretation, according to our lives.
Artists involved:
Milijana Babić (Rijeka, Croatia) – visual artist whose work often enters the field of live art. Starting point of her work is her own position as a woman and an artist which she questions in her immediate surroundings. She holds a BA in fine arts from the Durban Institute of Technology, Durban, Republic of South Africa, and MA from the Academy of Fine Arts and Design, Ljubljana, Slovenia. She is a long-term collaborator of the City of Women Festival in Ljubljana. Since 2007 she has worked as an associate at the Academy of Applied Arts in Rijeka. She is a member of the Rijeka based artists run space Delta 5.
Ida Hansson (Umeå, Sweden) – visual artist working with performance and video. Her work focuses on questions concerning identity, gender and normality, using alter egos and role-playing.
She received her BFA at the Academy of Fine Arts in Trondheim, Norway, and her MFA from the Academy of Fine Arts in Umeå. She is a board member of the artist-run gallery Verkligheten in Umeå, and has been working on the art festival ‘Survival Kit’ organised by the gallery. She has also been involved in curating and teaching at institutions in Umeå and in Norway. Her work has been shown at exhibitions in Sweden, Norway and Latvia.
Co-produced by: Drugo more, Intercult