Instytut Kultury Miejskiej, Targ Rakowy 11
Akademia Gdańska 29.10.2024 r. g.18:00
JACEK DOMINICZAK | GDAŃSK JAKO MIASTO DIALOGICZNE
Akademia Gdańska jest projektem dotyczącym historii Gdańska w szerokim jej rozumieniu. Poszczególne edycje zamykały się w hasłach m.in.: Gdańsk nad wodą- woda w Gdańsku; Gdańsk w filmie, fotografii i literaturze; Gdańsk- miasto, którego nie ma; Znani, zapomniani. Atelier postaci Gdańska. Projekt realizowany jest od jedenastu lat przez Instytut Kultury Miejskiej.
11 edycja Akademii Gdańska realizowana jest pod hasłem: Od Bramy do Bramy.
Obszar pomiędzy Bramą Oliwską, a Bramą Oruńską był niegdyś granicą, wyznaczoną przez nowożytne bastiony, które strzegły Gdańska. Na przestrzeni wieków ulegał on wielu przekształceniom, pełnił różne funkcje komunikacyjne i reprezentacyjne, a także snuto wobec niego plany zabudowy, których nigdy nie zrealizowano. Tegoroczne wykłady przybliżą zagadnienia konserwatorskie, archeologiczne, historyczne i urbanistyczne względem zachodniego obrzeża dzielnicy Śródmieście, którego najważniejsze elementy, jak: Targ Sienny i Rakowy, Brama Wyżynna, Biskupia Górka i Góra Gradowa, Plac Solidarności czy ulica Okopowa, są symbolami tej części Gdańska.
Intro do wykładu:
Gdańsk jako miasto dialogiczne
W tym roku Akademia Gdańska debatuje o miejskich przestrzeniach “od Bramy do Bramy” — od Bramy Oruńskiej do Bramy Oliwskiej — a więc obejmuje swoją uwagą przestrzenie określane jako zachodnie obrzeża dzielnicy Śródmieście.
Disiejsza przestrzeń od Bramy do Bramy to niemal flagowy przykład sposobu urbanistycznego myślenia w XX wieku, gdy funkcjonalność rozwiązań podporządkowała sobie, albo zignorowała, jakiekolwiek inne wartości. Znak czasu, który trzeba zrozumieć, ale trzeba też rozpoznać jego radykalną bezwzględność.
Ale Gdańsk zaskoczył Europę myśleniem. W tym samym XX wieku, w biednych czasach powojennych, powstała w nim zaskakująca idea hybrydowej odbudowy miasta, w której bodaj pierwszy raz rozpoznano, że przestrzeń publiczna jest nośnikiem pamięci miasta, a nowoczesność nie stoi w sprzeczności z tak zaplanowaną odbudową. Wtedy właśnie Gdańsk swoją współczesnością wyprzedził europejską nowoczesność XX wieku.
Dobrze, że napływają następne czasy, które potrafią rozpoznać moc tego myślenia, moc hybrydowej odbudowy Gdańska. Tę urbanistyczną odwagę trzeba kontynuować. Przestrzeń zmian otworzy się, gdy miejsce myślenia funkcjonalnego zajmie wreszcie myślenie etyką architektury. Trzeba wtedy będzie zadać ważne dla Gdańska pytania: jak uratować to, co jeszcze jest do uratowania w przestrzeni od Bramy do Bramy? Jak skierować jej rozwój w nową, dialogiczną stronę? Co zrobić, by Gdańsk, który ciągle ma w swoich przestrzeniach potencjał bycia miastem dialogicznym, został rozpoznany przez ludzi, którzy o nim decydują, jako wzór współczesnego myślenia Europy i Świata.
Jacek Dominiczak
—————————————————————————————————————————————
Jacek Dominiczak w 2024 roku, w trakcie autorskiej wystawy Spragnieni miasta w Centrum Sztuki Współczesnej ŁAŹNIA 2 w Gdańsku, ogłosił Manifest Przestrzeni Dialogicznej. W tym samym roku Filip Springer, w swojej najnowszej książce Szara godzina. Czas na nową architekturę, uznał jego prace nad dialogicznością za jedną z niewielu opracowanych dróg w kierunku przyszłości architektury.
Profesor Dominiczak jest autorem pojęć Etyki Architektury oraz Miasta Dialogicznego. Jego prace tworzą narzędzia pomocne w etycznym projektowaniu przestrzeni dialogicznych: jest autorem Metody Siatki Miejskiej, Kodu Tożsamości Lokalnej oraz koncepcji Diaformy. Dominiczak rezultaty swoich prac przedstawia w publicznych wykładach, seminariach, warsztatach i wystawach.
Przez 12 lat pracował w podróży. Wykładał i uczył projektowania na uczelniach w różnych miejscach świata: w USA na czołowych uniwersytetach Carnegie Mellon i Michigan, w Meksyku w Instituto Technologico y de Estudios Superiores de Monterrey, w Portugalii na Universidade da Beira Interior. Wykładał też na ASP w Krakowie, na uniwersytetach Warszawskim i Gdańskim. Przy wsparciu Programu Fulbrighta i Fundacji Kościuszkowskiej oraz europejskich programów artystycznych SEAS i CORNERS, badał miasta Ameryki Północnej i Europy.
Pracował jako badacz i doradca dla miast w Polsce, USA i w Australii. Projektuje, gdy ma możliwość zastosowania swoich idei. Jest autorem wnętrz CSW ŁAŹNIA 2 w Gdańsku oraz koncepcji wnętrz Galerii Miejskiej ARSENAŁ w Poznaniu.
Dominiczak jest profesorem sztuki i architektem IARP (Izby Architektów Rzeczypospolitej Polskiej). Na Wydziale Architektury Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku prowadzi Pracownię Projektowania Wnętrz Miejskich dedykowaną studiom nad zaawansowaniem architektury i urbanistyki współczesnych miast.