Dysonansowa historia Gdańska I Europy wykład prof. Jacka Friedricha

Biuro Architekta Miasta i Instytut Kultury Miejskiej zapraszają na cykl wykładów realizowanych w ramach międzynarodowego programu Archethics poświęconego kłopotliwemu dziedzictwu. W programie bierze udział 9 miast – członków sieci Urbact z całej Europy naznaczonych dziedzictwem związanym głównie (choć nie tylko) z reżimami totalitarnymi XX wieku, a także innymi społeczno-przestrzennymi dysonansami, które powstają tam, gdzie interesy prywatne ścierają się z publicznymi.  

Inauguracyjny wykład 8 maja 2024 o godz. 17.00 wygłosi prof. Jacek Friedrich, dyrektor Muzeum Narodowego w Gdańsku. Profesor nawiąże do znaczeń komunikowanych przez architekturę – zarówno celowo, jak i wskutek wtórnych skojarzeń wzbudzanych przez formę budowli, czy datę i okoliczności społeczno-polityczne ich powstania. Zajrzymy m.in. do międzywojennego Gdańska, w którym trwała polsko-niemiecka wojna propagandowa, jak i do gigantomańskich projektów stalinizmu budujących wiarę w potęgę państwa i kolektywu. Nie zabraknie też odniesień do epok wcześniejszych: Gdańska królewskiego i cesarskiego, na którego krajobraz popatrzymy oczami przybyszów z różnych kultur.  

Gdańsk przygląda się przede wszystkim zabytkom socrealizmu, które dotąd nie tylko nie były objęte ochroną konserwatorską, ale w dużej mierze w ogóle nie były rozpoznane przez badaczy historii architektury. Z tego powodu wiele z nich zniknęło w ostatnich latach z krajobrazu miasta lub uległo znaczącym przekształceniom. Miasto Gdańsk nie tylko bada historię, czy biografie twórców tej epoki, ale również przygląda się możliwościom nawiązania do pewnych założeń planistycznych z tamtych czasów, ponieważ po latach okazują się one wciąż bardzo aktualne w kontekście zieleni, transportu, czy lokalizacji usług spełniając postulaty ludzkiej skali i miasta piętnastominutowego. 

Jednocześnie zapraszamy na wystawę w Muzeum Gdańska poświęconej Grunwaldzkiej Dzielnicy Mieszkaniowej – największemu projektowi z okresu socrealistycznej odbudowy Gdańska. Wernisaż już 25 maja 2024 w Zespole Przedbramia (Katownia i Wieża Więzienna) przy Targu Węglowym. 

Więcej o udziale Gdańska w programie: AR.C.H.ETHICS – Dissonant Heritage. Europejskie kłopotliwe dziedzictwo jako laboratorium demokracji (www.gdansk.pl)