Metropolitanka • projekcje artystycznych I herstorycznych prac wideo oraz panel dyskusyjny

Metropolitanka • projekcje artystycznych I herstorycznych prac wideo oraz panel dyskusyjny

17.00 – POKAZ PRAC Z PRACOWNI METROPOLITANKI

Wybierając prace do pokazu w Instytucie Kultury Miejskiej, pragnęłyśmy zaprezentować możliwe spektrum realizacji wideo powstałych w ramach projektu Metropolitanka. Zobaczycie między innymi animacje, działania do-kamerowe, wizualizacje autorskich utworów muzycznych, zapisy wideo-performansów. Pomimo różnorodności narracyjnej i środków technicznych, wszystkie te realizacje łączy spostrzegawczość i wrażliwość potwierdzające zaangażowanie osób studiujących w poszukiwanie własnego języka komunikacji i aktywną analizę problematyki związanej z obszarem cielesności czy ról społecznych.

Dominika Michałowska, HERbryda, 4’49’’

Piotr Krauze, …, 1’37’’

Maria Bukowska, Przepraszam, 3’45’’

Maria Bukowska, Przepraszam, 1’04’’

Mac Lewandowski, Konstrukcja, 18’24’’

Emilia Rodziewicz, …, 5’57’’

Emilia Rodziewicz, Julki, 6’38’’

ECHO, WRZ BBY, 3’37’’

ECHO, Ty K…, 3’39’’

ECHO, Dziś Jutro Pojutrze, 3’3’’

ECHO, Full Official, 4’58’’

Dominik Sadowski, Jestem człowiekiem, 8’

Anna Olejniczak, …, 3’58’’

18.00 POKAZ FILMÓW Z GDAŃSKIEJ KOLEKCJI SZTUKI WSPÓŁCZESNEJ

kuratorka: Aleksandra Grzonkowska

Pokaz wybranych prac wideo z Gdańskiej Kolekcji Sztuki Współczesnej, które poruszają takie wątki jak reprezentacja, proces intymnego i kulturowego przejścia, sensualne rytuały i pierwotne obrzędowości.

Hanna Nowicka, Lamella, 4’13’’

Katarzyna Swinarska, Dygresyjna tożsamość, 13’44’’

Teresa Tyszkiewicz, Ziarno, 11’30’’

Andrzej Karmasz, Silence of timing, 10’13’’

Gdańska Kolekcja Sztuki Współczesnej, depozyt gminy miasta Gdańska w zbiorach NOMUS – Nowego Muzeum Sztuki, Działu Muzeum Narodowego w Gdańsku.

Hanna Nowicka, „Lamella”, 4’13’’

Wideo Lamella Hanny Nowickiej to próba zwizualizowania naszego punktu styczności ze światem, pozbawiona cech realistycznej reprezentacji, gdy jedyną prawdą jest niezracjonalizowane i nieprzedstawione odczucie. Jest więc pracą paradoksalną, zajmuje się bowiem przedstawieniem niemożliwości przedstawienia.

Katarzyna Swinarska, „Dygresyjna tożsamość”, 13’44’’

Praca powstała z inspiracji postacią Olgi Boznańskiej. Swinarska odniosła się do roboczego stroju malarki, staromodnej, dziewiętnastowiecznej sukni i fartucha. Wcielając się w postać Boznańskiej, Swinarska mówi, że suknia dodaje rozmachu, że dzięki niej gesty stają się bardziej wyraziste. Wypowiedź tę można odczytać jako podkreślenie znaczenia stroju w budowaniu tożsamości artystki malarki.

Teresa Tyszkiewicz, „Ziarno”, 11’30’’

Ziarno jest przesypywane, usypywane i wkładane do obłych cielesnych form, spoczywających na kolanach bohaterki. Równolegle do tego misterium natury (obok ziarna pojawiają się buraki, pietruszka i pelargonie) i kobiecej pierwotności (w tle dominuje odgłos oddechu), rozgrywają się sceny kąpieli artystki ubranej w czerwony kombinezon i perukę. Ziarno zastępują białe pióra. W tych sensualnych na wskroś rytuałach, przepełnionych zarówno pierwiastkami erotycznymi i fetyszystycznymi, jak i odniesieniami do archetypicznych znaczeń, Tyszkiewicz nieustannie performowała sobą.

Andrzej Karmasz, „Silence of timing”, 10’13’’

Praca wideo Silence of Taming opowiada o stopniowej przemianie męskiego ciała i przedstawia studium jego feminizacji. Kamera towarzyszy artyście od początku jego wkraczania w nową rolę, tożsamość, kontekst. Karmasz zawsze wybiera przedstawienie kobiety, dokonując tej wizualnej transgresji, dekonstruuje tożsamość, bada przemiany kulturowe i płynność granic etnicznych w zglobalizowanym świecie

19.00 – PANEL DYSKUSYJNY Z UDZIAŁEM BOGNY BURSKIEJ, MARTYNY JASTRZĘBSKIEJ, HONORATY MARTIN, ANKI LEŚNIAK ORAZ WERONIKI ZALEWSKIEJ, MODERUJE ALEKSANDRA GRZONKOWSKA

Punktem wyjścia do rozmowy artystek będzie projekt wizualny Metropolitanka, który od 10 lat odbywa się na Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku w pracowniach prowadzonych przez Bognę Burską, Martynę Jastrzębską, Honoratę Martin, Ankę Leśniak i Maćka Salamona oraz refleksja nad ewolucją mediów artystycznych i zmieniających się form wyrazu w pracach i praktykach studenckich. Jak na początku istnienia projektu wyglądały wizualne interpretacje herstorii, a co się zmieniło przez ten czas? Jak ewoluowała wrażliwość artystyczna i społeczna artystek i studentek przez tę dekadę? Zaproszone ekspertki porozmawiają także o związkach między sztuką wideo i nowymi mediami a ciałem, obecnością, tożsamością i polityką na przykładzie wyświetlonych filmów oraz własnej praktyki artystycznej.

20.00 – POKAZ FILMÓW Z SEKCJI SZTUKA HER DOCS

kuratorka: Weronika Zalewska

Sekcja filmowych herstorii stworzona przez HER Docs na pokaz podsumowujący projekt Metropolitanka w Instytucie Kultury Miejskiej w Gdańsku jest afirmacją cielesnych doświadczeń transformacji i różnorodności, a także ukazaniem wyzwań takich jak praca reprodukcyjna i społeczne presje cielesnej normatywności. Pięć prac wideo, które pokażemy 30 marca, zostało stworzone przez młode pokolenie artystek i bada doświadczenia zarówno indywidualne jak i kolektywnie – zawsze w kontekście społecznym, ukazującym cielesność z jednej strony uwikłaną w polityczność reprezentacji, a z drugiej strony poszukującą autonomii, swobody, radości. Wybrane prace wideo manifestują też różne strategie alternatywnego portretowania ciał, które kwestionuje naszą kulturową wzrokowość i jej standardy, zmiękczając wzrok widzek/widzów i prowadząc go w niespodziewane perspektywy. Dla nas kino feministyczne to nie tylko kino o kobietach, ale także kino, które eksploruje feministyczne narracje i sposoby portretowania. Tak, kamera może być czuła.

W filmie Śniadanie na trawie, Marta Romankiv dokumentuje odpoczywające opiekunki domowe, członkinie Komisji Pracownic i Pracowników Domowych, które zazwyczaj nie mają nawet dnia wolnego – a jednocześnie wspólnie walczą o swoje prawa. Marta bawi się konwencją malarstwa impresjonistycznego i – z dala od romantycznych wizji – dokumentuje rzadki moment, kiedy to opiekunki są zaopiekowane, a ich ciała i umysły mogą odpocząć. Sex-in-situ autorstwa Martyny Miller – projekt, który dokumentuje pamięć cielesną poprzez odtwarzanie erotycznych wspomnień – tworzy kolaże ruszających się, nałożonych na siebie ciał, które wyglądają niczym podwodne rośliny, przypominając nam o pięknie naszej zwierzęcej cielesności. Supernormal Nadii Markiewicz to odtwarzanie legendarnych kobiecych postaci filmowych i queer’owanie ich poprzez ukazanie swojego nienormatywnego ciała, zaś Ja i moja gruba dupa Yelyzavety Pysmak to humorystyczna animacja ukazująca wewnętrzny dialog zwątpienia i niskiej samooceny w trudnym procesie ku pokochaniu własnego ciała. W Material Bodies Dorothy Allen-Pickard obserwujemy ciało, tańczące w przestrzeni publicznej w pełni analogowych barw, ukazujące swoją protezę w liście miłosnym do radości i akceptacji, konfrontującej miejską betonozę i jej nieprzystawalność do różnorodności naszych cielesnych i emocjonalnych potrzeb.

Marta Romankiv , Śniadanie na trawie

Martyna Miler, Sex-in-situ, 23’

Nadia Markiewicz, Supernormal

Yelyzaveta Pysmak, Ja i moja gruba dupa, 10’

Dorothy Allen-Pickard, Część mnie (org. Material bodies), 4’

BIOGRAMY PANELISTEK

Bogna Burska

Malarka, fotografka, autorka instalacji, prac wideo, filmów found footage i tekstów dramatycznych, reżyserka. Profesora, doktora habilitowana w Katedrze Intermediów ASP w Gdańsku. Prowadzi też zajęcia na kierunku Sztuki społeczne w IKP na Uniwersytecie Warszawskim. Reprezentowana przez Galerię Szarą w Warszawie. Często pojawiającym się motywem w jej pracach jest krew: zalane farbą w krwistym kolorze instalacje czy czerwone obrazy. Burska zestawiała ze sobą to, co piękne z tym, co jest powszechnie uważane za brzydkie, odrażające, odrzucane. Jej twórczość bywa określana jako połączenie sztuki krytycznej z problematyką estetyczną. Przez wiele lat zajmowała się też wideo found footage ukazując mechanizmy powstawania i obrazowania współczesnych narracji kulturowych. Najnowsze, poetyckie obrazy artystki stały się delikatne i organiczne. Mówi o sobie, że zajmuje się problemami z budowaniem spójnych obrazów rzeczywistości. Jest autorką Gniazda, Końca przemocy (wraz z Magdą Mosiewicz), Buntu Głuchych, a także innych tekstów prezentowanych w galeriach sztuki i przestrzeniach teatralnych.

Martyna Jastrzębska

Artystka wizualna, doktora sztuk pięknych, adiunktka na Wydziale Rzeźby i Intermediów Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Laureatka m.in.: Stypendium Ministra dla Wybitnych Młodych Naukowców, Głównej Nagrody na IV Gdańskim Biennale Sztuki, Stypendium Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, stypendium Marszałka Województwa Pomorskiego dla Twórców Kultury, międzynarodowego programu rezydencyjnego NES Artist Residency Iceland, Nagrody Miasta Gdańska dla Młodych Twórców Kultury. Jej prace znajdują się w kolekcji działu NOMUS Muzeum Narodowego w Gdańsku, kolekcji Banku Polskiego PKO, kolekcjach prywatnych. W swojej praktyce artystycznej skupia się na wątkach zmiany i reinterpretacji znaczenia śladu, pracuje głównie z obiektem i instalacją.

Honorata Martin

Artystka multimedialna, performerka, malarka, fotografka. W latach 2004–2009 studiowała na Wydziale Malarstwa na Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, dyplom uzyskała w pracowni prof. Mieczysława Olszewskiego, a aneks z Intermediów u prof. Wojciecha Zamiary. Od 2013 roku pracuje na Wydziale Rzeźby i Intermediów na macierzystej uczelni. Uprawia performans, realizuje akcje i prace wideo, tworzy rzeźby i instalacje. Jednym z naczelnych postulatów Martin jest bezpośrednie doświadczenie oraz wyjście poza system instytucjonalny. Artystkę zajmuje m.in. przekraczanie i pokonywanie własnych lęków i ograniczeń, zarówno fizycznych jak i mentalnych. Istotne jest także doświadczenie relacji międzyludzkich, gościnności, jak również samotności. Prace Honoraty Martin były prezentowane na licznych wystawach indywidualnych i zbiorowych, jest laureatką wielu nagród.

Anka Leśniak

Artystka intermedialna, badaczka, wykładowczyni w katedrze Intermediów Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, członkini grupy artystek Frakcja oraz Stowarzyszenia Sztuka i Dokumentacja. Brała udział w ponad 90 projektach i wystawach indywidualnych oraz zbiorowych. Laureatka Stypendium Ministra

Kultury i Dziedzictwa Narodowego z Funduszu Promocji Twórczości (2011), stypednium Prezydent Miasta Łodzi dla Twórców i Animatorów Kultury (2015) Stypendium Kulturalnego Miasta Gdańska (2016). Artystka na rezydencji KulturKontakt w Wiedniu (2016). W 2019 została nagrodzona stypendium OeAD (Scholarships of the Scholarship Foundation of the Republic of Austria). Bliskie jej są zagadnienia feministyczne oraz sztuka typu site-specific oraz sztuka w przestrzeni publicznej. W swoich performatywnych realizacjach podejmuje tematy związane z pamięcią, „re-konstrukcją”, herstorią, tożsamością etniczną, kulturową, migracją i językiem. Autorka książki Invisible inVisible. Women disconnected from history. Site-specific artworks on abandoned buildings (Łódź: Stowarzyszenie Sztuka i Dokumentacja, 2017). Autorka projektów: Body Printing (od 2007), Top Models (2008-2009), Fading Traces (2010), Zarejestrowane (2011), Invisible inVisible (od 2015), patRIOTki (od 2016).

Aleksandra Grzonkowska

Historyczka sztuki, kuratorka, badaczka. Fundatorka i prezeska Fundacji Kultury Wizualnej Chmura, odpowiedzialna za jej program artystyczny, badawczy i kuratorski. Obecnie pracuje na stanowisku kustoszki w NOMUS / Nowym Muzeum Sztuki, dziale Muzeum Narodowego w Gdańsku. Doktorantka Historii Sztuki na Uniwersytecie Gdańskim. Kuratorka i koordynatorka licznych projektów indywidualnych, a także wystaw zbiorowych artystów polskich i zagranicznych (Cyber Wedding to the Brine Shrimp, Justyna Górowska we współpracy z Eweliną Jarosz, Norymberga 2022; Show me your hands, Marta Romankiv & Łukasz Surowiec, Norymberga 2020; more than the sum of its parts, Florian Tuercke, Kraków 2019). W latach 2004–2014 współpracowała z Fundacją Wyspa Progress/Instytutem Sztuki Wyspa, Festiwalem Artloop w Sopocie (2013–2014) oraz Muzeum Emigracji w Gdyni. Redaktorka publikacji „Nakład własny”(2020), „Augustus. F. Shermana. Atlas migranta” (2017), katalog indywidualny Bogny Burskiej „Filmy” oraz współredaktorka katalogu „NOMUS. Kolekcja w działaniu” i serii wydawniczej Alternativa.Editions. Grzonkowska otrzymała Stypendium Kulturalne Miasta Gdańska (2021), Indywidualne Stypendium Ministerstwa Kultury w programie Kultura w Sieci (2020), Stypendium Kulturalne Marszałka Województwa Pomorskiego (2013) oraz stypendium Miasta Gdańska dla Twórców Kultury (2007).

Weronika Zalewska

Urodzona w Ostrowie Wielkopolskim. Artystka transmedialna, poetka, studentka Dutch Art Institute pracująca i mieszkająca w Warszawie. Absolwentka Wydziału Sztuki Mediów Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (MA) oraz Wydziału Multimediów Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Gandawie, Belgia (BA). Interesuje się rozwijaniem eksperymentalnych języków, które pomagają pogłębić zrozumienie międzyludzkich i międzygatunkowych uwikłań oraz rozwijać alternatywne, uwrażliwione przeszłości/przyszłości, które kwestionują racjonalne przesłanki dotyczące nie-ludzi i ich obecności w biopolityce. Tworzy głównie poprzez tekst, dźwięk i wideo. W sierpniu tego roku ukaże się jej debiutancka książka poetycka. Jej prace były pokazywane w takich instytucjach jak Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie, Galeria Arsenał w Białymstoku, Galeria Promocyjna w Warszawie, BWA Dizajn we Wrocławiu, Galeria Narodowa Zachęta w Warszawie czy PATHOS w Monachium. Jest współkuratorką sekcji sztuki wideo HER Docs oraz programu performatywnego Niepokój przychodzi o zmierzchu w Zachęcie Narodowej Galerii Sztuki, a także współautorką podcastu Poskończoności o posthumanistycznych, feministycznych, dekolonialnych perspektywach dla naszej codzienności.

Koncepcja i koordynacja wydarzenia: Barbara Swadzyniak