Spacer literacki: Günter Grass a żydowska przeszłość miasta / Prowadzenie: Miłosława-Borzyszkowska Szewczyk

START: Dworzec Główny, Hotel Central
* obowiązuje rejestracja kontakt@ikm.gda.pl lub telefonicznie 664 976 052 w godzinach: pon.-pt., godz. 12.00 – 16.00

Günter Grass a żydowska przeszłość miasta / Prowadzenie: Miłosława-Borzyszkowska Szewczyk

Wędrówka poprowadzi szlakiem „odpominań” żydowskiej przeszłości Gdańska, które Günter Grass konsekwentnie realizował w kolejnych powieściach oraz w działalności publicznej. Już do świata Blaszanego bębenka (1959) wprowadził dwie postacie żydowskie: właściciela sklepu z zabawkami w Zbrojowni Sigismunda Markusa oraz ocalonego z Holocaustu Mariusza Fajngolda. Pierwszy popełnia samobójstwo podczas „nocy kryształowej”, drugi w bagażu migranta do powojennego Gdańska przywozi doświadczenie Zagłady. Z dziennika ślimaka (1972) to powieść także o historii gdańskich ż/Żydów.

Nawet jeśli obraz stosunku Grassa do tematyki żydowskiej zdominowała burza medialna po opublikowaniu w 2012 roku wiersza Was gesagt werden muss [Co musi zostać powiedziane], niepodważalny jest fakt, że Grass nie bez przyczyny był pierwszym pisarzem niemieckim zaproszonym jako gość oficjalny do Izraela. Od lat 1960 utrzymywał intensywne kontakty z diasporą gdańskich Żydów rozproszonych po całym świecie, a z Erwinem Lichtensteinem – ostatnim syndykiem gminy żydowskiej w Gdańsku − prowadził korespondencję przez kilka dekad.

Wytyczony szlak łączy żydowskie miejsca związane z żydowskimi tropami w powieściach Grassa z topografiami pamięci żydowskich gdańszczan, podejmujących dialog z twórczością „pisarza z Wrzeszcza”.

Miłosława Borzyszkowska-Szewczyk – literaturoznawczyni z antropologicznym zacięciem, profesor Uniwersytetu Gdańskiego, prezes Stowarzyszenia Güntera Grassa w Gdańsku. Autorka licznych publikacji dotyczących literatury i pamięci pogranicza, w tym twórczości Güntera Grassa i autobiografii żydowskich gdańszczan. Współautorka przewodników historyczno-literackich i Śladami żydowskimi po Kaszubach (2010) i Kaszubski wanożnik po Gdańsku (2018). W jednej z jej ostatnich publikacji − „Zmiennymi kluczami”. Literatura a doświadczanie. W setną rocznicę urodzin Paula Celana (2021) − zamieszczony jest jej esej o trudnej przyjaźni „pisarza z Wrzeszcza” z Paulem Celanem, autorem Fugi śmierci.